“İzah Zammı” da Nereden Çıktı Demeyin!

Mali mevzuatımızda “Pişmanlık Zammı”,” Gecikme Zammı” gibi cezalar mevcut iken bu zamlara bir yenisi de “İzah Zammı” olarak eklenmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun mülga 370 inci maddesi, 9.8.2016 tarihli ve 29796 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile “İzaha davet” başlığı altında yeniden düzenlenerek vergi sistemimizde yeni bir müessese ihdas edilmiştir. İşte bu yeni uygulama hakkında detaylar 482 numaralı VUK Genel Tebliğinde yapılmıştır.

Tebliğe göre; izaha davet müessesesi, verginin ziyaa uğradığına delalet eden emareler bulunduğuna dair yetkili merciler tarafından yapılmış ön tespitlerle ilgili olarak aynı merciler tarafından mükelleflerden açıklama talep edilmesi olup, bu müessese, yapılan değerlendirmeler sonucunda vergi ziyaına sebebiyet vermediği anlaşılan mükelleflerin konuyla ilgili vergi incelemesine veya takdire sevk edilmesini önlemekte, vergi ziyaına sebebiyet verildiği durumlarda ise belirli şartlar dahilinde indirimli ceza uygulanmak suretiyle mükellefleri daha ağır müeyyidelerden korumaktadır.

İzaha davetin kapsamı aşağıda listelenmiştir.

• Ba-bs bildirim formlarında yer alan bilgilerin analizi sonucunda mükelleflerin izaha davet edilmesi
• Kredi kartı satış bilgileri ile katma değer vergisi (kdv) beyannamelerinin karşılaştırılması sonucunda mükelleflerin izaha davet edilmesi
• Yıllık beyannameler ile muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin karşılaştırılması sonucunda mükelleflerin izaha davet edilmesi
• Çeşitli kurum ve kuruluşlardan elde edilen bilgiler ile asgari ücret tarifelerinin karşılaştırılması sonucunda mükelleflerin izaha davet edilmesi
• Yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri üzerinde yapılan indirimleri, kanuni oranları aşan mükelleflerin izaha davet edilmesi
• Dağıttığı kâr üzerinden tevkifat yapmadığı tespit edilenlerin izaha davet edilmesi
• Geçmiş yıl zararlarının mahsubu yönünden mükelleflerin izaha davet edilmesi
• İştirak kazançlarını ilgili hesapta göstermeyen mükelleflerin izaha davet edilmesi
• Kurumlar vergisi kanununun 5/1-e maddesindeki istisna ile ilgili olarak mükelleflerin izaha davet edilmesi
• Örtülü sermaye yönünden mükelleflerin izaha davet edilmesi
• Ortaklardan alacaklar için hesaplanması gereken faizler yönünden mükelleflerin izaha davet edilmesi
• Ortaklık hakları veya hisselerini elden çıkardıkları halde beyanda bulunmayan limited şirket ortaklarının izaha davet edilmesi
• Gayrimenkul alım/satım bedelinin eksik beyan edilmiş olabileceğine dair haklarında tespit bulunanların izaha davet edilmesi
• Gayrimenkullere ilişkin değer artışı kazançları yönünden mükelleflerin izaha davet edilmesi
• Gayrimenkul sermaye iratlarını beyan etmeyen veya eksik/hatalı beyan eden mükelleflerin izaha davet edilmesi
• Sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanılması durumunda mükelleflerin izaha davet edilmesi

Mükellefçe yapılan izahın komisyonca yeterli bulunmaması ve beyanname verilmesini gerektiren bir durumun bulunduğunun değerlendirilmesi halinde bu durum mükellefe bildirilir.

Bu bildirim üzerine, izahın yapıldığı tarihten itibaren 15 günlük süre sona ermeden mükellefçe; hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin verilmesi, eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının tamamlanması veya düzeltilmesi, ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranındaki izah zammıyla ödenmesi şartlarıyla vergi ziyaı cezası, ziyaa uğratılan vergi üzerinden %20 oranında kesilir.

Bu açıklamadan da anlaşılacağı üzere izah zammı gecikme zammı ile aynı niteliktedir. Yani vadesi geçen bir alacağın son ödeme tarihi ile fiili ödeme tarihi arasında geçen zaman için hesaplanmaktadır.

Konu hakkında detaylı açıklamalar 482 numaralı VUK Tebliğinde yapılmıştır. Yeni ihdas edilen bu uygulamanın mükellefler ile idare arasındaki birçok sorunun başlamadan çözülebilmesine olanak sağlayacağını düşünmekteyim.

Menderes ÇETİN

SMMM – Denetçi

Reklamlar

Sigortalı İşe Giriş Bildirgesinin Sosyal Güvenlik Kurumuna Verilmesi, Değiştirilmesi ve Belirlenen Usullerde Vermemenin Cezası

Sigortalı İşe Giriş Bildirgesinin Sosyal Güvenlik Kurumuna Verilmesi, Değiştirilmesi ve Belirlenen Usullerde Vermemenin Cezası

 

• İşe Giriş Bildirgesinin İnternet Üzerinden Verilmesi Zorunluluğu ve Uymamanın Cezası

10.7.2009 tarihli ve 2009/92 sayılı Genelge ile çalıştırılan sigortalı sayısı üzerinde durulmaksızın; özel nitelikteki işyerlerinde 1.10.2009 tarihinden, resmi nitelikteki işyerlerinde ise 15.10.2009 tarihinden itibaren işe alınan sigortalıların ilk ve tekrar sigortalı işe giriş bildirgelerinin e-sigorta kanalıyla Kuruma gönderilmesi zorunlu tutulmuş olup, belgeler yasal süresinde kâğıt ortamında verilse dahi Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca idari para cezası uygulanacaktır.

• Sigortalının İmzası

Sigortalı işe giriş bildirgesinin e-sigorta yoluyla verilmesi halinde işverenler bilgisayarlarından alacakları Kurumca üretilmiş barkod numaralı çıktıların bir nüshasını imzalarını alarak sigortalıya verecek, diğer nüshasını da sigortalının dosyasında saklayacaklardır.

• İşe Giriş Belgelerinde Yapılabilecek Değişiklikler

İşverenler sigortalı işe giriş bildirgesinin meslek adı ve kodu, 6356 sayılı Kanun gereğince belirlenen görev kodu, ÇSGB iş kolu, sigortalıların 4857 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddelerine göre çalışıp çalışmadığı, aynı Kanunun 30 uncu maddesine göre özürlü ve eski hükümlü olup olmadığı alanı ile sigortalının adresini her zaman, sigortalının işe başladığı tarih ve sigortalılık kodu değişikliği ya da söz konusu bildirgenin iptali işverenler tarafından aynı gün içinde e-sigorta yoluyla yapılabilecektir.

• Kâğıt Ortamında Verilmesi

Bazı özel durumlarda işe giriş bildirgesi kâğıt ortamında verilmektedir. Bunlar aşağıda açıklanmıştır.

Sigortalı işe giriş bildirgesinin kâğıt ortamında Kuruma verilmesi halinde bildirge üç nüsha olarak düzenlenecektir. Kurum evrak kaydından geçen bildirgenin bir nüshası sigortalıya verilmek, diğer nüshası ise sigortalının dosyasında saklanmak üzere işverene verilecektir.

Kurumda kalan nüshaya göre sigortalının tescil işlemi tamamlandıktan sonra, sicil dosyası açılarak arşivde muhafaza edilecektir. Sigortalının daha önce açılmış bir dosyası varsa tescil işlemi sonuçlandırılan tekrar sigortalı işe giriş bildirgeleri bu dosyalara konulacaktır.

Ülkemize çalışmaya gelen yabancı uyruklulardan yabancı uyruk numarası henüz almamış olanlar ile ülkemizde 6 aydan az süreyle çalışan sigortalıların işe giriş bildirgesi de kağıt ortamında alınacaktır.

Sigortalı işe giriş bildirgesinin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde uygulanacak idari para cezası miktarının belirlenebilmesi bakımından bildirge e-sigorta yoluyla alınmaz, işverenden bildirgenin kağıt ortamında düzenlenerek Kuruma verilmesi istenir.

SSİY’nin 124 üncü maddesi gereğince adi posta veya kargo ile veya Kuruma doğrudan yapılan başvuru ve bildirimlerde, başvuru veya bildirimin Kurumun gelen evrak kayıtlarına intikal tarihi, taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta servisi yolu ile yapılan başvuru ve bildirimlerde ise başvuru veya bildirimin postaya verildiği tarih başvuru veya bildirim tarihi olarak kabul edilecektir.

• Yasal Süresinde Verilmeyen Sigortalı İşe Giriş Bildirgeleri ve Cezası

Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen sigortalı işe giriş bildirgesini Kurumca belirlenen şekle ve usule uygun vermeyenler veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde, anılan ortamda göndermeyenler veya Kanunda belirtilen süre içinde Kuruma vermeyenler hakkında Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi gereğince her bir sigortalı için asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacaktır.

Sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmesi gereken yasal sürenin son gününün resmi tatile rastlaması halinde bildirge, resmi tatili izleyen ilk iş günü içinde Kuruma verildiği takdirde süresi içinde verilmiş sayılacaktır.

Örnek 1- 16.4.2009 tarihinde Kanun kapsamına alınmış işyerinde, 16.4.2009 ila 16.5.2009 tarihleri arasında çalışmaya başlayan sigortalılara ilişkin sigortalı işe giriş bildirgelerinin 16.5.2009 tarihinin Cumartesi gününe rastlaması nedeniyle 18.5.2009 Pazartesi günü Kuruma verilmesi halinde söz konusu bildirgeler süresi içinde verilmiş sayılacaktır.

Örnek 2- 21.6.2009 Pazar günü çalışmaya başlayan sigortalıya ilişkin sigortalı işe giriş bildirgesinin, 20.6.2009 tarihinin Cumartesi gününe rastlaması nedeniyle 22.6.2009 Pazartesi günü Kuruma verilmesi halinde bildirge süresi içinde verilmiş sayılacaktır.

Örnek 3- 20.7.2009 Pazartesi günü çalışmaya başlayan sigortalıya ilişkin sigortalı işe giriş bildirgesinin, 19.7.2009 tarihinin Pazar gününe rastlaması nedeniyle 20.7.2009 Pazartesi günü Kuruma verilmesi halinde bildirge süresi içinde verilmiş sayılacaktır.

Sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmediğinin, mahkeme kararından veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendi kapsamında her bir sigortalı için asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.

İşyeri esas alınmak suretiyle sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmediğine ilişkin; mahkemenin karar tarihinden, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarının tespit tarihinden, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının denetim elemanlarının rapor tarihinden, bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi veya belgelerin Kuruma intikal tarihinden itibaren bir yıl içinde ve aynı nedenlerle tekrar verilmediğinin anlaşılması halinde, Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendi kapsamında her bir sigortalı için asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanır.

• Cezada İndirim

Kanunun 102 nci maddesinin ikinci fıkrası gereğince mahkeme kararına, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, sigortalı işe giriş bildirgesinin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve söz konusu cezaların ilgililerce, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde, öngörülen cezalar dörtte bir oranına karşılık gelen tutar üzerinden uygulanır. Kanunun beşinci fıkrası gereğince ise idari para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bu defa bunun dörtte üçü tahsil edilir.

Sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmediğinin, mahkeme kararından veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendi kapsamında her bir sigortalı için asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.

İşyeri esas alınmak suretiyle sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmediğine ilişkin; mahkemenin karar tarihinden, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarının tespit tarihinden, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının denetim elemanlarının rapor tarihinden, bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi veya belgelerin Kuruma intikal tarihinden itibaren bir yıl içinde ve aynı nedenlerle tekrar verilmediğinin anlaşılması halinde, Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendi kapsamında her bir sigortalı için asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanır.

1136 ve 1512 sayılı kanunlar gereğince baro levhasına/noter odasına kayıtlı olmaları nedeniyle zorunlu olarak 506 sayılı Kanunun mülga 86 ncı maddesi gereğince topluluk sigortasına tabi tutulan avukat ve noterler için işe giriş bildirgesi düzenlenmesi 1136 ve 1512 sayılı kanunlardan doğan bir zorunluluk olmadığından barolar ve noter odalarının 1.10.2008 tarihinden önceki sürelere ait düzenlemiş oldukları sigortalı işe giriş bildirgelerinden dolayı idari para cezası uygulanmayacaktır.

• Mali Tatil Sırasında Uygulanma

5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun gereğince her yıl Temmuz ayının birinden yirmisine kadar (yirmisi dâhil) mali tatil uygulanmakta olup, son günü mali tatile rastlayan süreler mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılmaktadır.

Sigortalı işe giriş bildirgesinin mali tatili izleyen tarihten itibaren yedi gün içinde verilmesi halinde bildirge yasal süresinde verilmiş sayılacaktır.

S.M.M. M – Denetçi

Menderes Çetin